ساختمان پیش ساخته چیست؟
ساختمان های پیش ساخته یا Prefabricated Home، یکی از انواع مختلف خانه های پیش ساخته هستند که در خارج از محل پروژه و در کارخانه ساخته شده و در ایران معمولاً جهت احداث ساختمان های موقت، تجهیزکارگاه، ویلای پیش ساخته، انواع کانکس، اتاق کارگری و اسکان تیم مهندسی مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از طرح های خانه پیش ساخته شامل جزئیات معماری با الهام از معماری پست مدرنیسم یا آینده نگری است و در طراحی پلن های آن هیچ محدودیتی وجود ندارد. جایگزین شدن ساندویچ پانل در ساخت و ساز به جای دیوار های آجری امروزه در شهرسازی های نوین در سرتاسر نقاط جهان کمک بسیار بزرگی به بشریت داشته است.
ساندویچ پانل بعنوان یکی از متریال های مورد استفاده در این نوع از ساختمان ها می‌باشد که بعنوان پوشش سقف و دیوارهای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت احداث ساختمان پیش ساخته نیاز به احداث فونداسیون و سازه فلزی فوق سبک بوده که دیتیل های اجرایی شرکت کبیر پانل بصورت کاملا استاندارد و محاسبه شده تمامی مقادیر طراحی می‌گردد.
مزایای مهم ساختمان پیش ساخته نسبت به ساختمان های سنتی:
- کاهش میزان استفاده از سیمان و در نتیجه کاهش مضرات سیمان برای محیط زیست.
- کاهش بار مرده نسبت به ساختمان های سنتی.
- افزایش ایمنی سازه در برابر زلزله.
- کاهش ضایعات مصالح.
- قابلیت دمونتاژ و مونتاژ دوباره در محلی دیگر.
- کاهش زمان ساخت از حدود 2 سال در شیوه های سنتی به چند ماه.
- صرفه جویی در هدر رفت انرژی به دلیل استفاده از عایق پلی یورتان
- نیاز به فضای کارگاهی و نیروی انسانی کمتر.
- مقاومت بالا در برابر خوردگی، پوسیدگی و شرایط محیطی نامطلوب
تاریخچه خانه پیش ساخته
با توجه به پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی و همچنین عنصر اصلی عصر حاضر یعنی زمان می توان گفت ساختمان های پیش ساخته بهترین گزینه جهت احداث ساختمان های اسکان موقت و تجهیزکارگاه در ایران هستند، البته امروزه در کشور های اروپایی و یا آمریکا و استرالیا نیز هم اکنون از ساختمان های پیش ساخته بعنوان سازه های اصلی و ساختمان های مسکونی استفاده می کنند.
کلمه prefab مانند کلمه «خانه‌های مدولار» یک اصطلاح صنعتی نیست و امروزه اصطلاح «خانه‌های پیش‌ساخته» بیشتر اشاره به سبک طراحی این ساختمان‌ها دارد.
در بعضی مناطق شهری ایران ضوابط شهرداری اجازه ساخت خانه‌های پیش‌ساخته را نمی‌دهد یا قوانین خاصی برای اجرای آنها در نظر دارند. بنابراین در هر منطقه‌ای پیش از اجرا باید از قوانین و ضوابط حاکم بر آن منطقه آگاه شد.
امروزه این سازه ها توجه بسیاری از مشتریان را به خود جلب کرده است. این نوع سازه ها امکان اجرا برروی کفی های چرخدار را داشته و به راحتی میتوان به کمک یک یدک کش حمل و از مکانی به مکان دیگر منتقل نمود. قیمت این محصولات نسبت به مدت زمان اجرا و ذخیره سازی انرژی و قابلیت جابجایی آن مقرون به صرفه تر از احداث ساختمان به روش سنتی می باشد.
قرن نوزدهم
در اواخر قرن 19، فنون ساختمانی پیش‌ساخته به وجود آمدند. در آن زمان، برخی از قسمت‌های ساختمان‌ها مانند پنجره‌ها، درها و بالکن‌ها به صورت پیش‌تولید شده ساخته می‌شدند و در سایر قسمت‌های ساختمان‌ها استفاده می‌شدند.
قرن بیستم
در قرن 20، با پیشرفت فناوری و تکنولوژی ساختمانی، استفاده از این سازه ها رو به افزایش بود. در جریان جنگ جهانی دوم، ساختمان‌هایی با استفاده از قطعات پیش‌ساخته برای محل‌های اقامتی و اداری سریعاً ساخته می‌شدند. این روش ساخت سریع و اقتصادی‌تر را فراهم می‌کرد.
مزایای خانه های پیش‌ساخته
در زیر به برخی از مزایای اصلی خانه‌های پیش‌ساخته اشاره می‌کنیم :
سرعت ساخت: زیرساخت‌های پیش‌ساخته در کبیرپانل به صورت همزمان با ساخت بدنه خانه تولید می‌شوند. این باعث می‌شود که زمان ساخت به طور قابل توجهی کاهش یابد. این امر به خصوص برای پروژه‌هایی که به سرعت تحویل نیاز دارند، بسیار مهم است.
کاهش هزینه‌ها: این خانه ها معمولاً هزینه‌های ساخت کمتری نسبت به ساخت سنتی دارند. در واقع به دلیل استفاده بهینه از منابع و مواد ساختمانی، کاهش ضایعات و هدررفت‌ها در فرآیند ساخت، و همچنین حجم بالای تولید در کارخانه است. همچنین، به دلیل سرعت بالا در ساخت، هزینه‌های مربوط به کارگران و اجاره مکان‌های ساخت نیز کاهش می‌یابد.
کیفیت کنترل شده: استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و کارگران ماهر در کارخانه ، امکان اجرای دقیق طرح‌ها و استانداردهای ساخت را فراهم می‌کند این باعث می‌شود که خانه‌های پیش‌ساخته دارای کیفیت بالا، ساختار مقاوم باشند.
محیط زیست و پایداری: این سازه ها به دلیل استفاده موثر از منابع و مواد ساختمانی، انرژی کمتری در فرآیند ساخت مصرف می‌کنند. همچنین،این سازه ها دارای سیستم‌های بهینه‌سازی انرژی هستند که می‌توانند مصرف انرژی خانه را کاهش دهند. از طرف دیگر، این نوع خانه‌ها به طورعمومی از تجدیدپذیر بودن مواد ساختمانی و قابلیت بازیافت آنها برای حفظ محیط زیست نیز مفید هستند.
انعطاف‌پذیری در طرح و طراحی: با استفاده از ماژول‌ها و قطعات قابل جابه‌جایی، میتوان طرح‌های مختلفی را ایجاد کرده و نیازهای خاص هر مشتری را برآورده کرد. در صورت نیاز به تغییرات و اضافات در آینده، امکان اجرای آنها نیز وجود دارد.
کاربری ساختمان سازی پیش‌ساخته
در این نوع ساخت و ساز به استفاده از قطعات ساختمانی استاندارد و پیش‌ساخته می‌پردازیم که در کارخانه‌ها تولید شده و سپس به محل ساختمان منتقل می‌شوند. این قطعات شامل ماژول‌ها، بخش‌ها یا قسمت‌هایی از ساختمان هستند که قبل از نصب نهایی در کارخانه ساخته شده‌اند.
کاربری ساختمان‌سازی پیش‌ساخته بسیار گسترده و متنوع است و میتوان این روش را در انواع ساختمان‌ها و پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار داد. برخی از کاربردهای رایج آن عبارتند از :
- مسکن : خانه‌های تک‌خانوار، واحدهای آپارتمانی، ویلاها ، خوابگاه ها و خانه های سرایداری.
- اداری و تجاری : دفاتر اداری، فروشگاه ها، رستوران ها، هتل ها و مراکز خرید.
- صنعتی : کارخانه ها، سالن های انبارداری، ایستگاه های نیروگاهی و ساختمان های پردازشی.
- عمومی و اجتماعی : بیمارستان ها، مدارس، دانشگاه ها، مراکز ورزشی ، سالن های کنفرانس.
کاربرد این سازه ها در شهر به موارد ذکر شده محدود نمی شود ، زمانی را تصور کنید که درون شهر نیاز پیدا می کنید تا به سرویس بهداشتی عمومی دسترسی داشته باشید ، ولی در نزدیکی خود حتی یک عدد را نمی توانید پیدا کنید ، مسلماً شرایط سختی را خواهید داشت ، بنابراین لزوم وجود آن ها را کاملاً حس خواهید کرد . یکی از دلایل در دسترس نبودن سرویس های بهداشتی عمومی در همه جا هزینه های ساخت بالا ، به سرقت رفتن شیر آلات و عمر کم این واحد های کوچک به دلیل وجود رطوبت و مراجعات مکرر می باشد .
متریال های ساخت خانه های پیش ساخته
این سازه ها معمولا با توجه به سلیقه افراد، شرایط آب و هوایی، هزینه و… از مصالح متفاوتی ساخته می‌شوند. در بخش زیر این متریال‌های متفاوت را به شما معرفی می‌کنیم.
- ساندویچ پانل: این متریال از ورق‌های فولادی و فوم عایق ساخته شده و ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای نیز دارد. ساندویچ پنل وزن کمی دارد و به همین دلیل سرعت ساخت و ساز با استفاده از آنها بالا می‌رود. این متریال همچنین انعطاف‌پذیری بالایی داشته و میزان اتصالات و درزها را در سازه کاهش می‌دهد
- بتن: بتن یا سیمان موردنیاز برای این نوع ساختمان‌ها در کارخانه‌ها و با ایجاد دما و رطوبت موردنیاز تولید می‌شود؛ به همین دلیل دیگر نگرانی از بابت باران و خشک نشدن آن نخواهید داشت.
- پی وی سی : یکی از رایج‌ترین و بهترین مصالح مورد استفاده در ساخت خانه پیش ساخته، پانل‌های پی وی سی است؛ این متریال بسیار سبک بوده و به همین دلیل جابه‌جایی آن نیز راحت است.
- چوب : استفاده از چوب در این نوع سازه‌ها طرف‌داران زیادی دارد؛ زیرا علاوه بر وزن سبکشان، ظاهر بسیار جذابی را نیز به خانه، کلبه و ویلای شما می‌دهند. برخی از سازه‌های چوبی تا صدها سال بدون تخریب باقی می‌مانند.
- فولاد : امروزه در ساخت‌وسازهای مدرن مخصوصا ساختمان‌های بزرگ و آسمان خراش‌ها، بیشتر از فولاد استفاده می‌کنند. فلز فولاد در برابر آتش نیز مقاوم بوده و به همین دلیل ساختمان‌های فولادی بسیار ایمن و محکم هستند.
قوانین ساخت خانه پیش ساخته
قوانین مربوط به خانه‌های پیش‌ساخته ممکن است بین کشورها و مناطق مختلف متفاوت باشد. در ذیل به برخی اصول و مقررات کلی که معمولاً در خصوص ساخت و ساز خانه‌های پیش‌ساخته رعایت می‌شوند، اشاره می‌کنیم :
مجوزها و قوانین ساختمانی
برای ساخت یک خانه ، باید قوانین و مقررات ساخت و ساز مربوطه را رعایت کنید. این شامل مجوزها و اجازه‌نامه‌های لازم برای ساخت و نصب ساختمان می‌شود. اطمینان حاصل کنید که از قوانین محلی خود و دستورالعمل‌های ساختمانی پیروی می‌کنید.
کیفیت ساخت و مصالح
از مصالح با کیفیت و مناسب استفاده شده در ساخت ساختمان اطمینان حاصل کنید تا سازه مقاوم و پایدار باشد.
طراحی و ابعاد
این سازه ها باید طبق طراحی‌های مهندسی معتبر و استانداردهای مربوطه ساخته شوند. ابعاد صحیح و تراز ساختمان، ایمنی سازه و توزیع بارها را تضمین می‌کند.
ایمنی و ضد حریق
این سازه ها باید از نظر ایمنی و ضد حریق استانداردهای لازم را رعایت کنند که شامل استفاده از سیستم‌های اطفاء حریق مناسب، جداکننده‌های حریق و مسیرهای خروج اضطراری است.
