میلگرد و انواع آن + قیمت روز

میلگرد چیست و چرا از آن در ساختمان سازی استفاده می‌شود؟

میلگرد، که مخفف “میله گرد” است، یکی از مصالح اصلی در صنعت ساختمان‌سازی محسوب می‌شود. این محصول به عنوان نوعی فولاد آجدار، نقش اساسی در افزایش مقاومت سازه‌های بتنی ایفا می‌کند. در ادامه، به بررسی جامع این محصول پرطرفدار، انواع آن و کاربردهایش در ساختمان‌سازی می‌پردازیم.

از مهم‌ترین دلایل استفاده از این محصول در ساختمان‌سازی می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

• افزایش مقاومت کششی بتن: بتن در مقابل نیروهای کششی ضعیف عمل می‌کند و به تنهایی قادر به تحمل بارهای کششی نیست. از این‌رو، از میلگرد به عنوان آرماتور در بتن استفاده می‌شود تا مقاومت کششی آن را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

• افزایش طول عمر سازه: استفاده از میلگرد در سازه‌های بتنی همانند ورق عرشه فولادی، طول عمر آنها را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. بتن بدون آرماتور در معرض ترک خوردگی و فرسایش ناشی از عوامل محیطی مانند رطوبت، یخ زدگی و مواد شیمیایی قرار دارد. میلگرد با محافظت از بتن در برابر این عوامل، طول عمر مفید سازه را افزایش می‌دهد.

• ایجاد سازه‌های مقاوم در برابر زلزله: این محصول نقش اساسی در افزایش مقاومت سازه‌های بتنی در برابر زلزله دارد. در هنگام زلزله، نیروهای جانبی به سازه وارد می‌شوند که می‌توانند باعث لرزش، خم شدن و در نهایت تخریب آن شوند.
• صرفه اقتصادی: با وجود افزایش اولیه هزینه ساخت، استفاده از آن در بلندمدت به دلیل افزایش طول عمر سازه و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، صرفه اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد.

انواع میلگرد بر اساس شکل ظاهری

دسته بندی این محصول را می‌توان بر اساس شکل ظاهری، نوع آج و کاربرد به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. رایج‌ترین دسته‌بندی میلگردها بر اساس نوع آج عبارتند از:

• میلگرد ساده (A1): این نوع  فاقد آج بوده و سطح آن صاف است. از میلگرد A1 بیشتر در خاموت‌زنی و نوع تقویتی استفاده می‌شود.
• میلگرد آجدار یک‌پوش (A2): نوع (A2) دارای آج‌های مارپیچی شکل در یک جهت است. میلگرد A2 کاربرد گسترده‌ای در ساختمان‌سازی دارد و از آن در فوندانسیون سازه فلزی، دال‌ها، تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود.
• میلگرد آجدار دو‌پوش (A3): این نوع دارای آج‌های مارپیچی شکل در دو جهت مخالف است. به دلیل شکل آج، میلگرد A3 چسبندگی بیشتری به بتن داشته و از مقاومت کششی بالاتری برخوردار است. از این نوع در سازه‌های حساس و مهم مانند اسکلت ساختمان‌ها، تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود.
• میلگرد آجدار پیچیده (A4): نوع (A4) دارای آج‌های پیچیده و مرکب است که به آن شکل خرچنگی نیز داده می‌شود. این نوع میلگرد از بالاترین مقاومت کششی در بین میلگردهای فولادی برخوردار بوده و در موارد خاص مانند ساخت پل‌ها و اسکله‌ها و ساختمان‌ پیش ساخته استفاده می‌شود.

انواع میلگرد بر اساس نوع استاندارد

استاندارد ملی ایران (ISIRI):

این استاندارد که توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شده است، به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:

• استاندارد ملی ایران 1515: این استاندارد به نوع فولادی ساده و آجدار اختصاص دارد و مشخصات فنی، ابعاد، نحوه علامت‌گذاری و روش‌های آزمون آنها را تعیین می‌کند.
• استاندارد ملی ایران 1751: این استاندارد به مدل فولادی گالوانیزه گرم اختصاص دارد و الزامات مربوط به پوشش گالوانیزه، ضخامت پوشش، روش‌های آزمون و علامت‌گذاری آنها را ارائه می‌دهد.

استاندارد آلمانی (DIN):

استاندارد DIN یکی از معتبرترین استانداردهای بین‌المللی در زمینه این محصول است و در ایران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از رایج‌ترین استانداردهای DIN برای میلگرد عبارتند از:

• DIN 1051: این استاندارد به نوع فولادی ساده گرم نوردیده اختصاص دارد و مشخصات فنی، ابعاد، نحوه علامت‌گذاری و روش‌های آزمون آنها را تعیین می‌کند.
• DIN 1052: این استاندارد به مدل فولادی آجدار گرم نور دیده اختصاص دارد و مشخصات فنی، ابعاد، نحوه علامت‌گذاری و روش‌های آزمون آنها را ارائه می‌دهد.

علاوه بر استانداردهای فوق، استانداردهای دیگری مانند استاندارد آمریکایی (ASTM) و استاندارد کانادایی (CSA) نیز در برخی موارد در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بهترین میلگرد برای ساختمان سازی کدام است؟

انتخاب میلگرد مناسب، یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که در ساخت و ساز یک بنا باید اتخاذ شود. به عنوان یکی از مصالح اصلی در اسکلت بتنی، نقش اساسی در استحکام و ایمنی سازه ایفا می‌کند. با توجه به تنوع میلگردها در بازار، انتخاب نوع مناسب آن با توجه به نیاز پروژه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

انتخاب بهترین میلگرد برای ساختمان سازی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوع سازه: میلگردها در انواع مختلف با مقاومت‌ها و کاربردهای خاص تولید می‌شوند. نوع سازه، اعم از مسکونی، تجاری، اداری یا صنعتی، نقش اساسی در انتخاب نوع میلگرد دارد. برای مثال، در سازه‌های با اسکلت فلزی، از میلگردهای خاص با مقاومت بالا استفاده می‌شود.
• شرایط محیطی: شرایط محیطی مانند میزان رطوبت، دمای هوا و احتمال خوردگی، در انتخاب نوع میلگرد تاثیرگذار است. برای مثال، در مناطق با رطوبت بالا، باید از میلگردهای گالوانیزه یا اپوکسی استفاده کرد تا از زنگ زدگی آنها جلوگیری شود.
• مقررات ملی ساختمان: در هر کشور، مقررات ملی ساختمان وجود دارد که ضوابط و الزامات مربوط به استفاده از میلگرد در سازه‌ها را تعیین می‌کند. انتخاب میلگرد باید مطابق با این مقررات باشد.
• بودجه پروژه: قیمت میلگرد با توجه به نوع، استاندارد، قطر و برند آن متفاوت است. انتخاب میلگرد مناسب با توجه به بودجه پروژه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

جدول سایزبندی میلگرد

قطر میلگرد بر اساس طول و شاخه آن محاسبه می‌شود. مثلا اگر قطر میلگرد 14 باشد وزن آن بر اساس طول 1.21 کیلوگرم به متر است و وزن شاخه‌ای آن 14.5 محاسبه می‌شود. قطر را می‌توان به کمک ابزارهای دقیق هم اندازه‌گیری کرد به همین دلیل شما ‌می‌توانید انواع قطر میلگرد را مشخص کنید. دانستن قطر میلگرد برای استفاده درست از آن در قسمت‌های مختلف ساختمان مهم است. قطر اسمی میلگرد به ۳ دسته تقسیم می‌شود:

• قطر اسمی
• قطر زمینه‌ای که در آن عاج در نظر گرفته نمی‌شود.
• قطر خارجی که در آن فقط عاج را در نظر می‌گیرند.

انواع میلگرد مصرفی در بتن

1. میلگرد ساده

• سطح این نوع صاف و بدون آج است.
• به دلیل چسبندگی کم نوع ساده با بتن، از آن در جاهایی که نیاز به مقاومت کششی بالا نیست استفاده می‌شود.
• قیمت میلگرد ساده نسبت به سایر انواع میلگردها ارزان‌تر است.

2. میلگرد آجدار

• سطح این نوع دارای برجستگی‌ها و آج‌هایی است که به افزایش چسبندگی میلگرد با بتن کمک می‌کند.
• نوع آجدار در مقایسه با ساده، مقاومت کششی بیشتری دارد.

3. میلگرد گالوانیزه

• این نوع با پوششی از فلز گالوانیزه محافظت می‌شود که از آن در برابر زنگ زدگی و خوردگی در محیط‌های مرطوب و اسیدی محافظت می‌کند.
• از نوع گالوانیزه در اسکله‌ها، بنادر، سازه‌های دریایی و مناطق با آب و هوای مرطوب استفاده می‌شود.

4. میلگرد اپوکسی

• این نوع با پوششی از رزین اپوکسی محافظت می‌شود که چسبندگی بسیار بالایی با بتن دارد.
• قیمت  اپوکسی نسبت به سایر انواع آن بسیار بیشتر است.

روش اندازه گیری قطر میلگرد

با استفاده از ابزار اندازه گیری، می‌توان به صورت دقیق و اصولی انواع قطر را اندازه گیری کرد. مخصوصا در نحوه اندازه‌گیری قطر از ابزار استفاده می شود؛ زیرا اکثر میلگردهای مورد استفاده در سازه ها از نوع آجدار هستند و همانطور که در ابتدای متن توضیح دادیم سه مدل قطر برای نوع آجدار تعریف می ‌شود که با استفاده از روش های تجربی و بدون ابزار، محاسبه هر سه نوع قطر ممکن نیست.

اندازه گیری با کولیس

یکی از دقیق ترین روش ها برای اندازه گیری قطر میلگرد، استفاده از کولیس (Caliper) است. از این ابزار جهت اندازه گیری دقیق قطر داخلی، خارجی و عمق اشیا در اندازه‌ های محدود استفاده می شود. به وسیله این ابزار می توان ابعاد این محصول را با دقت بالا اندازه گیری کرد.

اندازه گیری با شابلون

با کمک شابلون‌ می‌توان اندازه آن‌ها را تخمین زد. مهندسین ناظر عموما شابلون‌های آماده‌ای را همراه خود دارند که اندازه متفاوت در آن موجود است. آن‌ها با استفاده از این شابلون‌ها به راحتی می‌توانند سایر موارد را مورد بررسی قرار دهند.

اندازه گیری با کنترل چشمی

مهندسان ناظر با تجربه‌ای که در طول چند سال کسب نموده‌اند، با دیدن این محصولات به راحتی می‌توانند اندازه مدنظر را تشخیص دهند. این روش به شیوه‌ای متداول برای تشخیص سایز این محصول تبدیل شده است اما توجه داشته باشید که مهندسین مبتدی به راحتی نمی‌تواند از طریق کنترل چشمی سایز آن را متوجه شوند، اما در کارخانه‌ها که محصولات کنار هم قرار می‌گیرند و سایز آن‌ها تفاوت کمی با یکدیگر دارند، تشخیص از طریق کنترل چشمی امکان پذیر نیست.

قیمت روز میلگرد

این محصول یکی از مهم‌ترین مصالح در صنعت ساختمان است و قیمت آن به طور مستقیم بر هزینه ساخت و ساز تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل، اطلاع از قیمت روز میلگرد برای فعالان این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.

عوامل موثر بر قیمت میلگرد

قیمت میلگرد به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت مواد اولیه: مهم‌ترین ماده اولیه در تولید، قراضه آهن است. قیمت قراضه آهن در بازار جهانی به طور مستقیم بر قیمت میلگرد تاثیر می‌گذارد.
• نرخ ارز: از آنجا که بخشی از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید محصول از خارج از کشور تامین می‌شود، نرخ ارز نیز بر قیمت نهایی آن تاثیرگذار خواهد بود.
• هزینه‌های تولید: هزینه‌های تولید شامل مواردی مانند دستمزد، حامل‌های انرژی و استهلاک ماشین آلات می‌شود. افزایش هر یک از این هزینه‌ها می‌تواند منجر به افزایش قیمت میلگرد شود.
• تقاضا و عرضه: تطابق تقاضا و عرضه در بازار نیز بر قیمت آن تاثیر می‌گذارد. اگر تقاضا برای این محصول در ساخت و ساز بیشتر از عرضه باشد، قیمت آن افزایش خواهد یافت و بالعکس.
• فصل: تقاضا در فصل‌های مختلف سال متفاوت است. به طور معمول، تقاضا در فصل‌های گرم سال که فعالیت‌های ساخت و ساز رونق بیشتری دارد، افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند منجر به افزایش قیمت میلگرد شود.